Een verschuiving in ons voedingspatroon van dierlijke naar plantaardige eiwitten heeft voordelen voor mens, dier en milieu. Maar zo’n verandering gaat niet vanzelf. In de Brabantse gemeente Altena hebben onderzoekers van Wageningen University & Research samen met de Green Protein Alliance een gebiedspilot uitgevoerd om er achter te komen wat inwoners stimuleert om meer plantaardig te eten.
De eetkeuzes die we maken, zijn erg afhankelijk van onze omgeving. De onderzoekers kozen daarom verschillende locaties om hun interventies uit te voeren: de supermarkt, de horeca en bij inwoners thuis. Elk van de interventies speelde in op drie belangrijke voorwaarden voor gedragsverandering: motivatie, kennis en kunde, en een faciliterende omgeving.
Supermarkt
Met de slogan ‘Samen plantaardig: Wat eten we vandaag in Altena?’ werden in de supermarkt plantaardige proeverijen en een kookdemonstratie aangeboden. Ook werden folders verstrekt met plantaardige recepten en boodschappen van lokale ambassadeurs, zoals de wethouder en een topsporter uit het gebied. In een extra koelvitrine stonden plantaardige producten om te laten zien wat er allemaal beschikbaar is in de supermarkt.
Horeca
Uit een enquête bleek dat veel inwoners vonden dat er weinig plantaardigs te kiezen viel als ze buiten de deur wilden eten. Lokale horecaondernemers en uitbaters van schoolkantines werden daarom uitgenodigd voor een inspiratiebijeenkomst. Een snackbar zette vervolgens plantaardige frikandellen in het zonnetje en op een school werden nog maar één in plaats van twee dagen per week frikandelbroodjes aangeboden.
Thuis
27 inwoners namen deel aan zes activiteiten tussen april en juli 2023. De activiteiten omvatten een inspiratieavond, waar de onderzoekers inspeelden op de overwegingen om wel of niet plantaardig te eten; een proeverijtas met plantaardige producten om thuis uit te proberen, en een ‘supermarktsafari’.
Conclusies
De interventies in de supermarkt en bij inwoners thuis bleken effectief, maar niet voldoende om op gebiedsniveau verandering te bewerkstelligen. Om het aanbod in de horeca te veranderen, is meer nodig.
Het onderzoek bevestigde dat interventies én motivatie én kennis en kunde én de voedselomgeving moeten beïnvloeden om effect te sorteren. Daarnaast moet volgens de onderzoekers worden ingezet op het vergroten en aantrekkelijk maken van het plantaardige aanbod in supermarkten, eetgelegenheden buiten de deur en bij de groothandels. Om dit soort interventies (op grote schaal) te implementeren, is het van belang om de verbinding te zoeken met lokale aanjagers, zoals aansprekende boegbeelden uit de buurt.