‘Als jij je druk maakt over de gezondheid van je inwoners, dan zul je je ook druk moeten maken over wat ze in hun mond stoppen en het voedingsaanbod in je stad,’ vindt Leon Meijer (CU). Hij zet zich als eerste wethouder voedsel van Nederland in voor een duurzamer en gezonder voedselaanbod in zijn stad.
Sinds zijn aantreden in 2014 is Meijer bezig om Ede als ‘foodstad’ te profileren. Dat is niet onopgemerkt gebleven: volgens Food100, een initiatief van AgriFood Capital, Foodhub, Food Inspiration en Slow Food Youth Network, is hij één van de honderd Nederlanders met de grootste impact op voedsel.
Taak van de overheid
‘We trekken bedrijven aan die zich bezighouden met food en we hebben het liefst evenementen rondom eten,’ vertelt Meijer. ‘Al vrij snel kwamen we erachter dat ook voeding en gezondheid een mooie combinatie vormen.’
Je hebt als overheid een taak om te werken aan gezondheid, en dat begint bij voeding, bewegen en slaap. Toch zit voeding nog niet in het instrumentarium van de gemeente. Niemand denkt daarover na.
Dat is opvallend, want veel inwoners, ook van Ede, hebben overgewicht vanwege ongezonde voeding. Van de jongeren onder de 12 is een kwart te zwaar.
Voedselonderwijs
‘Je moet al op de basisschool beginnen met voedselonderwijs,’ zegt Meijer, ‘dat helpt om het voedselpatroon in hun gezinnen te verbeteren.’
Als ik hier op een basisschool kom en ik vraag: ik heb vanochtend hardgelopen en heb nu last van mijn kuiten. Wat moet ik nemen: yoghurt of kwark? Dan krijg ik het juiste antwoord. Er wordt in de klas veel gepraat over eiwitten, koolhydraten en wat suiker met je doet. Ongeveer tweederde van onze scholen heeft ook een moestuin of moestuinbak. Zo leren kinderen dat een worteltje er 70 dagen over doet om van een zaadje uit te groeien tot een eetbare groente.
Gezonder aanbod
Naast de uitgebreide samenwerking met scholen, vindt Meijer de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving één van zijn grootste successen als wethouder. De gemeenten Almere, Amsterdam, Den Haag, Ede, Haarlem, Rotterdam, Utrecht en Wageningen hebben hierin hun ambitie uitgesproken om in 2030 een gezonde en duurzame voedselomgeving voor hun inwoners te realiseren.
Het is knap lastig om iets gezonds te eten als je kijkt naar het eetaanbod op straat. Laten we eens met elkaar proberen hoe we dat gevarieerder krijgen. Voor het nieuwe station Ede-Wageningen hebben we de NS kunnen verleiden dat ze naast het aanbod van Smullers, Kiosk en andere vette happen, ook vierkante meters vrijmaken voor gezonde voeding.
Variatie op het menu
Gemeenten hebben nog geen juridische instrumenten om hun voedselaanbod te reguleren. Daarom is Meijer druk in gesprek met horeca-ondernemers om hen te stimuleren een gevarieerder menu aan te bieden.
Veertien ondernemers uit een lokaal winkelcentrum toonden interesse daarin, waaronder een kebabzaak. Zij worden nu door Greendish geholpen met tips om hun menu gezonder en duurzamer te krijgen.
Toekomst
Meijer is ervan overtuigd dat het voedselaanbod in de toekomst meer plantaardig zal zijn, met minder calorieën of kleinere porties, en meer lokale producten.
Daarvoor is soms wel een zetje nodig:
Je kunt wel blijven roepen dat we het anders willen, maar als je mensen vervolgens niet helpt om stappen te zetten wordt het heel lastig.